Herkese merhaba. Bu yazı da merak edenler ve ilgi duyanlar için Linux Mint' i inceleyeceğiz.
Öncelikle Windows' tan başka hiçbir işletim sistemi kullanmamış biri olarak neden Linux Mint' e geçiş yaptığımdan bahsedeyim. Windows' un, 98, XP, Vista ve 7 olmak üzere 4 işletim sistemi versiyonunu kullandım. En son ise bilgisayarımda Windows 7' nin Ultimate 64 bit' lik sürümünü kullanmaktaydım. Bilgisayarım verdiği garip çeşitli hata iletileriyle format ister vaziyete gelmişti. Aklımda tabii ki Windows 7 Ultimate' i tekrar kurmak vardı fakat internette Ubuntu ve Linux Mint inceleme videoları izledim. Videoların ardından forumlar vs. vasıtasıyla bazı bilgiler edindikten sonra Ubuntu da terminal ekranı dediğimiz yani kodlar vasıtasıyla komut vermek suretiyle işlemler yaptığımız ekranı daha fazla kullanmamız gerektiği için, Ubuntu' ya göre daha hazır bir işletim sistemi görünümü veren Linuz Mint' te karar kıldım. Bu karardan sonra baştan Windows 7' yi formatlamak yerine onun yanına 2. bir işletim sistemi olarak kurmayı düşünüyordum. Ama biraz daha araştırma yaparak Linux Mint' e güvenmem gerektiğini düşünerek Linux Mint' i tek işletim sistemi olarak bilgisayarıma kurdum. Linux Mint ile tanışmam bu şekilde oldu benim. Linux Mint' e geçmek için bir neden aramanız normal benim gibi, çünkü Windows ile kesinlikle karşılaştırılamaz tabiiki de. Örnek vermem gerekirse yeni bir PC topladınız ve içerisinde işletim sistemi yok ve orjinal olarak bir işletim sistemi satın alacak durumunuz yok ve elinizde orjinal bir işletim sistemi yok. Korsan sürüm de kullanmayı düşünmüyorsunuz. İşte böyle bir senaryoda Linux Mint gibi Linux tabanlı işletim sistemlerine yönelebilirsiniz. Çünkü ücretsizler ve kurulumları da Windows' tan çok farklı değil. Bu senaryonun dışında Windows' tan sıkılmış olup, alternatif bir işletim sistemi arayışına girmiş olabilirsiniz. Bunlar Linux' a geçiş yapmak için olması yüksek ihtimal 2 senaryo.
Linux Mint' i kurmak için indirin : Linux Mint
Şimdi geçelim Linux Mint' in kurulum aşamalarında neler yaşadım, deneyimledim onlardan bahsedeyim. Öncelikle Linux Mint' i ISO dosyası formatında bilgisayarıma download ettim. Dosyanın boyutu yaklaşık olarak 1.5 GB gibi birşey. Ardından Linux Mint' i kurmak için USB' den kurulumu tercih ettim ve ISO dosyasını 2 GB' lık USB belleğime bir program vasıtasıyla yazdım ve Windows' ta olduğu gibi BIOS' tan öncelik kısmını değiştirerek USB yaptım ve kurulum kısmına geçtim. Geçtim fakat bir hata veriyordu. İnternette bu hata ile ilgili gerek Türkçe gerekse yabancı kaynaklar bulabildim. Fakat orda yazan hiçbir yöntem benim bu hatayı geçmemi sağlamadı. Siyah ekrana komutlar yazarak saatler harcadıktan sonra bir de kurulum dosyasını DVD' ye yazarak DVD' den kurulum yapmayı denemeye karar verdim. Yine o indirmiş olduğum ISO dosyasını bu sefer DVD' ye yazarak tekrar kuruluma başladım. Bu sefer işler beklediğim gibi gitti. Sadece DVD USB' ye göre yavaş olduğu için işlemler biraz daha uzun sürdü o kadar. DVD' yi takıp bilgisayarımı restart ettikten sonra fazla uzun sürmeden kendimi Linux Mint' in masaüstünde buluverdim.
Kurulumu doğru yapabilmek için okuyun : Kurulum Rehberi
Baştan çok garip geldi, çünkü Windows' ta tüm kurulum işlemleri bitmeden masaüstünü görmeniz imkansız. Sonrasında ise hoşuma gitti bu durum. Yani Linux Mint' i daha tam olarak kurmadan deneyimlemeye başlamıştım bile. Geriye kalan kurulum işlemleri içinse masaüstünde bir kurulum dosyası bulunuyor. Ona tıkladığınızda dil, ülke gibi ayarları yaptıktan sonra adeta sanki bilgisayara normal bir program yüklermişçesine Linux Mint yükleniyor. O yüklenirken siz sistemi kurcalamakla meşgul olduğunuz için ne kadar sürede yüklendiğini fark edemiyorsunuz bile. Çünkü sistemde kurcalanacak çok ayar var. Bu kadar ince ayrıntılı ayarlardan oluşan bir sistem olduğunu hiç tahmin etmemiştim. Evet, kurulum kısmında bunları yaşadım. Şimdi bu aşamayı anlattığıma göre sistemin içeriğine geçmek istiyorum şimdi de.
Öncelikle aynı Windows' un başlat menüsü olduğu gibi Linux Mint' in de bir ''Menü'' sü bulunmakta. Ayrıca yine Windows' ta olduğu gibi ekranın alt kısmında Linux Mint' te ''Panel'' olarak geçen kısım bulunmakta. Panelin sol tarafında Menü butonu, sağ tarafında da saat, tarih ve açık uygulamalar vb. şeyler bulunmakta. Paneli gizlemek, panel üzerindeki kısayolların yerini değiştirmek ve yeni kısayollar eklemek gibi değişiklikler yapabiliyorsunuz.
Oluşturduğunuz veya mevcut olan klasörlerin rengini ayrı ayrı değiştirebiliyorsunuz ve klasörlere küçük küçük simgeler ekleyebiliyorsunuz.
Sisteme girişteki parola yazdığınız ekran için birçok çeşitli görünümler mevcut, zevkinize göre parola giriş ekranınızı değiştirebiliyorsunuz.
Linux Mint' in kendi içerisinde kategorilenmiş bir şekilde bir çok duvar kağıdı mevcut. Hepsi birbirinden güzeller. Size tavsiyem otomatik değiştirme özelliğini devreye sokarak belli süre sonra duvar kağıdının otomatik değişmesini sağlayarak tüm resimleri görmeniz.
Mint' in bir diğer özelliği de içerisinde kendinden temalar bulunması. Bu temalar vasıtasıyla panel dediğimiz kısımı, fare imlecini, pencere kenarlıklarını değiştirerek Linux Mint' in arayüzünü istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz.
Windows' ta widget diye tabir edilen masaüstü eklentileri Linux Mint' te de mevcut. Linux Mint' te widgetler Masaüstü Uygulamacıkları şeklinde Türkçeleştirilerek bize sunulmuş. Ayrıca bir de sadece Uygulamacıklar olarak geçen bir özellik var. Bu da panel üzerinden farklı işlevlere ulaşmamızı sağlıyor.
Sistem Türkçe olduğu için fazla bir uyum sorunu yaşamıyorsunuz. Bazı yerlerde hala İngilizce kısımlar olsa da ilerleyen zamanlarda düzeltilecektir.
Steam' i Linux Mint' in uygulama mağazası vasıtasıyla bilgisayarıma kurdum. Steam' de Kütüphane kısmına girince Tüm Oyunlar kısmının yanı sıra bir de Steam OS+Linux şeklinde bir kısım bulunmakta. Bu kısımda, Steam üzerindeki sahip olduğunuz tüm oyunlar içerisinden Linux desteği olanlar yer almakta. Bende toplam 16 oyun bulunmakta. Bunlardan sadece 4 tanesi Linux destekli. Hal böyle olunca hepsini kurdum tabii ki. Şimdi bu 4 oyunu Linux Mint' te oynadığımda Windows' ta oynadığıma göre ne gibi farklılıklar gözlemlediğimi sizlere anlatayım.
Euro Truck Simulator 2 : Oyunu Windows 7' de oynarken en yüksek ayarlarda oynuyordum ve kasma durumu neredeyse hiç olmuyordu. Linux Mint' te ise yüksek ayarlarda oynadım ve gözle görülür bir FPS düşüşü vardı. Çok kasma yapmıyordu fakat Windows' ta sorunsuz oynarken Linux Mint' te hafif kasmalarla oynadım. Ayrıca bir de şöyle bir sorunla karşılaştım. Oyunu oynarken menüye dönmek için Esc tuşuna bastığımda oyunu komple kapatıyor. Sürekli yapmıyor bunu fakat rahatsız edici bir durum. Epey ilerledikten sonra Esc' ye basıp oyundan atması, oyuna tekrar girdikten sonra onca gittiğiniz yolun başında kendinizi buluveriyorsunuz, bu da can sıkıcı bir durum. Bir de menü de dalgalanma dediğimiz görüntü sorunu ile karşılaştım. Bunların dışında keşke Euro Truck Simulator 2' nin Multiplayer versiyonu Linux desteğine sahip olsaydı diyorum ve diğer oyuna geçiyorum.
Game Dev Tycoon : Bilmeyenler için kısaca bahsetmek gerekirse dijital oyun geliştirdiğimiz ve yaptığımız bir simulasyon tarzı oyun. Yüksek grafik gerektirmeyen bir oyun zaten. Sadece oyun içindeki menü açılış efektlerinde ufak yavaşlık sezdim. Bunun dışında herhangi bir hata veya sorunla karşılaşmadım. Ayrıca Windows 7 kullanırken bu oyun bilgisayarımda kuruluydu fakat uzun bir zamandır oynamıyordum. Steam üzerinden satın almış olduğum Linux destekli nadir oyunlardan bir tanesi olduğu için oyunu kurup tekrar bir deneyimledim. Dediğim gibi uzun bir zamandır oynamıyordum, o süre zarfında oyuna Türkçe dil desteği eklenmiş. Eğer siz de oyunu benim gibi uzun zamandır oynamıyorsanız veya almayı düşünüyorsanız kesinlikle alın ve oynayın derim.
Left 4 Dead 2 : Oyunu ücretsiz olarak dağıtıldığı zaman alanlardanım. Aldığım gibi bilgisayarıma kurmuştum ve uzunca bir süre her gün oynamıştım. Sonrasında oyundan sıkılmış olmam ve başka oyunlar satın almış olmam sebebiyle oyuna ara vermiştim. Game Dev Tycoon' da olduğu gibi Linux Mint' teki performansını gözlemlemek adına oyuna tekrar dönüş yaptım. Oyuna girişte intro kısmından sonraki ana menüye geçişteki loading ekranı biraz uzun sürdü gibi. Daha önce daha hızlı gibiydi. Belki de gelen bir güncelleme ile böyle olmuştur, nedenini tam bilemiyorum. Oynanışa gelecek olursak eğer, grafik ayarlarıyla oynamadım, kendi stok ayarlarıyla oynadım. Görüntü netti ama arada sırada donmalar oldu. Çok kısa bir donma ama tabii ki oynanışı etkiliyor. Donmalar arasındaki süreye bakacak olursak çok uzun bir süre değil. Kısa süreli ama sık donmalar diyebiliriz kısacası. Left 4 Dead 2 ile ilgili söyleyeceklerim bu kadar.
Papers, Please : Game Dev Tycoon gibi simulasyon tarzı diyebileceğimiz ve yüksek grafik gerektirmeyen bir oyun. Konusu ise bir pasaport memuru olarak oyunda ilerlemeye çalışıyoruz. Herhangi bir sorunla karşılaşmadım, gayet rahat bir şekilde oynayabildim.
- Günlük kullanım için birebir işletim sistemi. Eğer bir oyuncu değilseniz oyunlar dışındaki tüm ihtiyaçlarınız rahatla karşılıyor diyebilirim. Kendi içerisinde bir ofis programı ile geliyor. Ayrıca paint yerine kullanabileceğiniz bir program da mevcut.
- İnternet tarayıcısı olarak Firefox kurulu olarak geliyor. Dilerseniz Opera veya Google Chrome' u da kurup kullanabilirsiniz. Ben şahsen Google Chrome' u indirip kullandım.
- Eğer Linux Mint' e geçmeyi düşünüyorsanız veya geçtiyseniz mutlaka kurmanız gereken 2 adet uygulama var. Bunlar Wine ve PlayOnLinux. Bu 2 program Windows' ta çalışan bazı program ve oyunları Linux Mint' te de çalıştırmanızı sağlıyor. Bu 2 programı Linux Mint' in uygulama marketinden kurabilirsiniz.
- Ekranınızda uzun süre bir sayfa vs. açık kalınca, masaüstüne döndükten sonra duvar kağıdının bozulduğunu göreceksiniz. Bozulduğundan kasıt ortada resim diye birşey yok, karma karışık bir şekilde renklerden oluşan birşey. Aynı şey tam tersi olunca da oluyor. Mesela uzun süre masaüstündeyken birden Google Chrome' u açınca aynı şey oluyor. Simge durumuna küçültüp tekrar büyülttüğünüzde ise düzeliyor. Masaüstüne meydana gelen renk bozukluğunu düzeltmek için ise sabit bir masaüstü resmi kullanmamanızı öneriyorum. Otomatik değiştirme özelliğini açarak örneğin 5 dakika gibi bir süre belirleyerek masaüstü resminizin 5 dakikada 1 değişmesini sağlayarak bu sorunla karşılaşmaktan kurtulabilirsiniz.
- Ekran kartımın driverını ve flash playerı yüklemek için uçbirim veya terminal dediğimiz komut ekranına bazı komutlar girmek zorunda kaldım. Direkt internetten download ederek bu ikisini kurmak malesef mümkün olmadı.
- Bilgisayarın Linux Mint ile kapanışının daha hızlı olduğunu gözlemledim. Windows' ta kapanış süresi daha uzun ve buna bir de güncellemeler eklenince bilgisayarın kapanması bazen 1 saati bile buluyordu. Linux Mint' te ise güncellemeleri PC kapanırken değil, açıkken yapıyorsunuz.
- Bilgisayar uyku modundayken, uyku modundan çıkması için klavyeden veya mouse üzerinden bir tuşa bastığımda bilgisayarın uyku modundan çıkmadığını gördüm. Windows' ta herkesin bildiği üzere böyle birşey mevcut ama Linux Mint' te yok. PC' nizi uyandırmak için bilgisayarınızın açma-kapama tuşuna basmanız gerekiyor.
+ Ücretsiz ve Türkçe, kolay kurulum.
+ Birçok özelleştirme seçeneği.
+ Modern arayüz.
- Birçok oyunu ve programı desteklememesi.
- Arada sırada görüntüde bozukluklar olması.
- Ekran kartı driverının yüklenmesinin biraz meşakkatli olması.
Sonuç : Herkese hitap edebilecek bir işletim sistemi değil. Nedeni oldukça yaygın bir şekilde dünya çapında Windows kullanılması. Bu Linux Mint' in kötü olduğu anlamına gelmez, elbette gelişmesi lazım ama Windows' a iyi bir alternatif denilebilinir. Bu incelemeyi tamamlayana kadar toplamda 1 haftalık bir kullanım deneyimim oldu ki yaklaşık 1 ay gibi bir süre daha kullandıktan sonra Windows 8.1' e geçiş yapacağım fakat Linux Mint' i de tekrar kurarak 2. işletim sistemi olarak Linux Mint' i kullanmaya devam edeceğim. Son olarak kesinlikle tavsiye ettiğimi söyleyebilirim. Fakat iyice bir araştırma yapın, ilgili videolara göz atın ve birincil olarak değil de ikincil işletim sistemi olarak kullanın. Bir sonraki incelemede görüşmek üzere, hoşçakalın...
NOT: Bu incelemenin kaynak belirtilmeden ve izinsiz kullanılması yasaktır. Aksi taktirde gerekli işlemler yapılacaktır.
0 Yorum:
Yorum Gönder